TEMA 3 DIDÁCTICA

 

No tema 3 da materia de Didáctica da Ensinanza das Linguas Estranxeiras familiarizámonos coas estratexias de comunicación. O día 9 de xaneiro foi a primeira aula que tivemos, e comezamos o tema abordando o concepto da mediación e as actividades vinculadas a esta. Para comezar, definimos distintos termos relevantes: mediación, plurilingüísimo, enfoque orientado á acción e co-construción do significado.

•   Mediación: resolución dalgún tipo de problema lingüístico a través dunha ponte entre dúas persoas. Pode ser interlingüística, intralingüística, etc...
•  Plurilingüísimo: empregar coñecementos dunha lingua para aprender outra, relacionalos.
• Enfoque orientado á acción: proceso ensino-aprendizaxe que se centra en facer para aprender. Facendo outras cousas coa lingua aprendemos a lingua.
•  Co-construción do significado: construír conxuntamente o significado cando se usa a lingua.

Despois, analizamos como dentro do MCER non hai 4 destrezas (comprensión oral, expresión oral, comprensión escrita e expresión escrita), nin 5 (as anteriores sumándolles a mediación), senón que hai catro modos de comunicación:

A continuación, falamos de como a mediación pasou a ser importante no Volume Complementario do Marco. Isto implicou a transición do cognitivismo ao socioconstrutivismo. Tamén o enfoque orientado á acción que se mencionou anteriormente, é dicir, que se centra na acción co alumnado como axente social, realiza tarefas e actividades de lingua nun contexto social, no que se usan as competencias específicas estratexicamente. As actividades non teñen un fin lingüístico.

Tamén realizamos unha clasificación do tipo de actividades de mediación que existen:

• Lingüístico / textual - reformulación, cambio de código, de escrito a oral, cambiar xéneros, modos
•  Conceptual - Proceso polo cal se adquire coñecemento, interacción social, desenvolvemento da cognición (tamén chamado pedagóxico)
•  Social / cultural - resolución de conflitos

Concretamente, dentro da mediación textual falamos de tres elementos a mediar: a mediación verbal, a mediación visual ou multimodal e a mediación cultural:

• Mediación verbal: pode ser interlingüística ou intralingüística.
• A mediación visual ou multimodal. A visual implica a transmisión dunha información nun texto visual. A multimodal implica transmitir información de textos multimodais, é dicir, que teñen elementos visuais, verbais, sonoros, etc.
•  A cultural pode ser intracultural ou intercultural.

Para rematar coa teoría, falamos dos tipos de actividades de mediación que é común que se utilicen na clase:

• Transmitir información específica
•  Explicar datos
•  Resumir e explicar textos
•  Conceptos
•  Comunicación

Por último, dividímonos en grupos para analizar unhas actividades de mediación xa deseñadas.

O día 12 realizamos nós mesmos unha actividade de mediación en grupo, que presentamos ante a clase. Concretamente, eu formaba parte do grupo 3 (con Pablo e Tais). Nós pensamos en crear unha actividade coa maior transferencia posible a unha situación da vida real: comunicarlle aos nosos hipotéticos amigos non francófonos información sobre unha carta de restaurante en francés.

Esta actividade é de mediación verbal lingüístico-textual. O alumnado terá que reformular un texto escrito (unha carta dun restaurante); é dicir, pasar de código escrito a oral. Relaciónase co obxectivo de mediación xeral do nivel B1: Selecciona e transmite información específica e relevante de folletos, instrucións, cartas, etc, relativo á transmisión de información específica.

Esencialmente, repartimos aos alumnos en grupos de catro, e cada un deles tiña que observar a carta e seleccionar certa información específica. O primeiro tería que recomendarlle un prato a unha persoa alérxica ao pescado, que non lle gusta a pasta e que quere probar un prato tradicional francés, por exemplo.

Evidentemente, escollemos unha carta real dun restaurante francés:

A continuación, falamos das actividades de comprensión oral e escrita. O que máis me chamou a atención foi a diferenciación que realizamos entre a lectura ou escoita extensiva e intensiva. Basicamente, a comprensión extensiva é dun documento de maior tamaño: un libro ou unha serie, por exemplo. Este tipo de actividades non se adoitan facer na clase, xa que levan moito tempo. Nós centrámonos máis no intensivo, é dicir, traballar con textos de menor lonxitude dun xeito máis profundo.

Despois, falamos de tipos de actividades de comprensión que podemos realizar: skimming (captar ideas principais), scanning (buscar unha información concreta), identificar opinións, comprender instrucións, entender vocabulario...

De novo, deseñamos unha actividade de comprensión en grupos. Eu volvín traballar con Pablo e con Tais. Cabe mencionar que, aínda que deseñamos unha actividade de comprensión escrita, non nos limitamos a formular esta actividade dun xeito illado. Fixemos unha proposta de como combinar a comprensión escrita dun texto coa comprensión oral dun vídeo e cun debate. O tema sobre o que xira todo é a igualdade de xénero e o papel das mulleres no deporte profesional. Polo tanto,  introducimos ao alumnado esta idea a través dun vídeo:

Este vídeo sírvenos para introducir o tema, captar a atención do alumnado e, ademais, facer unha comprensión oral extensiva. O alumnado está exposto a un vídeo de 9 minutos no que non ten un obxectivo específico, simplemente serve para introducir o tema da igualdade de xénero e para que o alumnado estea exposto á lingua estanxeira.

Despois, dariámoslles o texto escrito, que é onde comeza a comprensión escrita (aínda que non é o único que se traballa).

 Este texto poderíase explotar de moitas formas:

• Por quendas, lerase o texto en voz alta para así practicar a pronuncia en español.
• Por parellas buscarán vocabulario específico para logo comentar en clase e así axilizar a comprensión do texto.
•  Individualmente contestarán as preguntas de maneira escrita.

Por último (aínda que máis ben é unha actividade de expresión), é moi interesante realizar un debate sobre o deporte, as mulleres no fútbol, a igualdade de xénero, etc...

Con respecto ao tema 3, rematámolo o día 17 coas actividades de expresión e interacción oral e escrita. O que me pareceu máis relevante foi que falamos de como deberían ser as actividades que deseñemos neste ámbito. Por exemplo, insistiuse moito en que debemos darlle prioridade á expresión oral na clase, xa que é a única contorna na que a poden practicar.

Entre os exemplos que tratamos, falamos de que as actividades de expresión escrita deben ser breves: chats, anuncios por palabras, reseñas, contos, haikus, blogs interactivos, narrar experiencias, escribir correos... Tamén deben ter un propósito real e estar relacionadas coa súa contorna. Tamén é un factor que motiva ao alumnado que o que van crear teña un público.

Con respecto á expresión oral, seguimos insistindo na súa importancia na clase de linguas. Algunhas das ideas de actividades que demos son: Diferenzas entre imaxes, debates, concursos de tv, presentación, xogos de rol...

En conclusión, gustoume moito o tema 3 porque tivemos unha parte teórica na que se nos facilitaron moitos conceptos moi útiles para o noso futuro como docentes. Ademais, tivemos a oportunidade de crear diversas actividades para clase. Isto ten moita utilidade xa que podémonos guiar por elas cando teñamos que facelo nunha situación real co noso alumnado. Ademais, nas diapositivas temos moitos exemplos de ideas para facer tarefas moi diversas.